Cieszynianin napisał w 2011 r. najlepszą pracę magisterską z dziedziny socjologii w Polsce!

Wojciech Święs jest absolwentem Uniwersytetu Śląskiego, a jego praca magisterska powstała pod kierunkiem prof. Marka S. Szczepańskiego. Rozprawa nosi nazwę "Mały Wiedeń w Cieszynie. Geneza, studium zjawiska oraz wpływ na tożsamość mieszkańców miasta dziś". Autor w historycznych kontaktach ze stolicą monarchii Habsburgów doszukuje się źródła niektórych cech, z których słyną mieszkańcy Cieszyna i Śląska Cieszyńskiego. - Postawiłem hipotezę, że dawne kontakty Cieszyna z Wiedniem odbijają się także na dzisiejszej tożsamości i charakterze cieszynian - mówi.

Bliskie relacje Cieszyna i Wiednia są najczęściej kojarzone z przypadającymi na lata 1848-1916 rządami cesarza Franciszka Józefa. Święs przypomina jednak, że wiedeńskie wzory zaczęły docierać do nas znacznie wcześniej. Przykładem choćby sprowadzenie do miasta modnych wiedeńskich kreacji z okazji podpisania pokoju cieszyńskiego w 1779 r., czy działalność nad Olzą znanego wiedeńskiego architekta Josefa Kornhäusla w latach 1838-1840. Cezurą zamykającą ten okres jest natomiast rok 1918. - To był początek odchodzenia od kultury austriackiej, ale nadal przecież mówi się, że cieszynianie są strasznymi megalomanami, że panuje u nas kult książki, języka, czy zawodu nauczyciela. Ponadto powszechny jest stereotyp, że cieszynianie szczególną sympatią darzą kulturę elitarną. Dowodem nasz teatr, czy festiwal "Viva il canto". Do tego życie umysłowe i kulturalne stoi ponoć u nas na wyjątkowo wysokim poziomie. Postawiłem więc hipotezę, że wszystko to jest zasługą historycznych związków Cieszyna z Wiedniem - tłumaczy Święs.

Przyznaje jednak, że nie udało mu się potwierdzić postawionych tez. - Nie znalazłem wprawdzie niczego, co zaprzeczyłoby tej teorii, ale dzisiaj nieco zmodyfikowałem pogląd. Kontakty z Wiedniem są czynnikiem, który zdecydował o specyfice naszego regionu, ale z pewnością było ich dużo więcej - żartuje.

Socjolog zbadał również dzisiejsze sympatie ciesznian. - Interesowało mnie, czy mieszkańcy naszego regionu nadal sympatyzują z Wiedniem i Habsburgami. I to akurat wyszło klarownie. W wypowiedziach respondentów wielokrotnie przewijało się na przykład, że do kilku europejskich stolic mamy bliżej niż do Warszawy - śmieje się.

W pytaniu o historyczne postaci wiązane z Cieszynem cesarz Franciszek Józef uzyskał drugą, po Mieszku I, liczbę wskazań. Na trzecim miejscu byli legendarni trzej bracia, a na czwartym ks. Leopold Jan Szersznik. Osoby, które skojarzyły Cieszyn z postacią habsburskiego cesarza stanowiły aż 25,3 proc. całej próby, a gdyby dodać i pojedyncze odpowiedz "Habsburgowie", czy "Maria Teresa" odsetek ten byłby jeszcze wyższy. Również w pytaniu o miasto podobne do Cieszyna na pierwszym miejscu uplasował się Wiedeń. Za nim były Kraków i… Czeski Cieszyn.