O Koniakowie

Nazwę wsi prawdopodobnie przynieśli ze sobą osadnicy ze szlacheckiego Koniakowa koło Cieszyna, którzy przybyli w te strony w początkach XVIII w. i założyli osadę, będącą dzisiaj najwyżej położoną wsią w województwie śląskim (ok. 700-740 m). Mieszka tu ponad 3 tys. osób. Około 400 kobiet zajmuje się wyrobem słynnych koniakowskich koronek.

Powstają one w ciekawy sposób – wszystkie drobne elementy, zwykle nawiązujące do ornamentyki roślinnej, dzierga się osobno, następnie zaś są one łączone przy pomocy przeróżnych wzorów geometrycznych. Efekty misternej pracy mieszkanek Koniakowa zdobią ołtarze miejscowego kościoła św. Bartłomieja (z 1901 r., przebudowany w 1956 r.).

Poza tym można je obejrzeć (a także kupić i zamówić) w Izbach Regionalnych przy domach trzech najwybitniejszych koronczarskich rodzin. Izba Regionalna Gwarków (nr 550, 0-33 855 64 23; w centrum wsi) chlubi się niedokończoną serwetą Marii Gwarkowej, robioną na zamówienie dla królowej angielskiej Elżbiety. Pracę przerwała choroba i śmierć artystki w 1962 r. Warsztat przejęła po niej synowa, Zuzanna.

Ozdobą Izby Twórczości rodziny Kamieniarzy (nr 301, 0-33 855 65 61; na wschodnim końcu wsi – niemal w najwyższym punkcie) jest koronkowa suknia ślubna córki obecnych seniorów rodu. W Izbie Twórczości rodziny Łupieżowiec (Koniaków-Dachtony 295, 0-33 855 70 88; od strony Istebnej) z koronkami sąsiadują rzeźby w drzewie i obrazy. W Koniakowie ma siedzibę także Galeria Twórców Nieprofesjonalnych Tadeusza Ruckiego (nr 662, 0-33 855 70 70), z kolekcją malarstwa oraz rzeźby ludowej (w dużej części autorską), komercyjnym wyborem koronek oraz zbiorem konstruowanych przez gospodarza trombit (jedna z nich ma długość całej elewacji, niestety, przechowywana z konieczności na tarasie, niszczeje od wilgoci). Tu najczęściej kierują się wycieczki, którym artysta prezentuje efektowne przedstawienie, opowiadając gwarą o Koniakowie, koronkarstwie i trombitach, a nawet dając pokaz gry na tym pasterskim instrumencie.

Miejscowe tradycje, muzyka, taniec i stroje prezentowane są przez działające we wsi zespoły regionalne: Koniaków i Mały Koniaków (zespół dziecięcy) oraz przez ludową kapelę Wałasi.